رشته فناوری اطلاعات ( آي تي IT ) چيست ؟

فناوری اطلاعات

فناوری اطلاعات یا فا (انگلیسی: Information Technology یا IT)، همچنان که به وسیله «انجمن فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA‎)» تعریف شده است، «به مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده سازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه، خصوصا برنامه های نرم افزاری و سخت افزار رایانه می پردازد». به طور کوتاه، فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانه های الکترونیکی و نرم افزار سروکار دارد تا تبدیل، ذخیره، حفاظت، پردازش، انتقال و بازیابی اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد. اخیرا تغییر اندکی در این عبارت داده می شود تا این اصطلاح به طور روشن دایره ارتباطات الکترونیک را نیز شامل گردد. بنابراین عده ای بیشتر مایلند تا عبارت «فناوری اطلاعات و ارتباطات» (Information and Communications Technology) یا به اختصار (ICT) را بکار برند.

تعریف

فناوری اطلاعات بسیار از علم رایانه وسیع تر (و مبهم تر) است. این اصطلاح در دهه ۱۹۹۰ جایگزین اصطلاحات پردازش داده ها و سیستم های اطلاعات مدیریت شد که در دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹60 بسیار رایج بودند. فناوری اطلاعات معمولاً به تولید و پردازش و نگهداری و توزیع اطلاعات در موسسات بزرگ اشاره دارد.

دانش فناوری اطلاعات و رایانه با هم فرق می کنند، البته در موارد زیادی با هم اشتراک دارند. اگر علم رایانه را مشابه مهندسی مکانیک بگیریم، فناوری اطلاعات مشابه صنعت حمل و نقل است. در صنعت حمل و نقل، خودرو و راه آهن و هواپیما و کشتی داریم. همه این ها را مهندسان مکانیک طرح می کنند. در عین حال در صنعت حمل و نقل مسائل مربوط به مدیریت ناوگان و مدیریت ترافیک و تعیین استراتژی حمل و نقل در سطح شرکت و شهر و کشور مطرح است که ربط مستقیمی به مهندسی مکانیک ندارد.

عناصر اصلی

فناوری اطلاعات متشكل از چهار عنصر اصلی «اساس» (انسان، سازوكار، ابزار، ساختار) است، به طوری كه در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره ارزشی كه از بهم پیوستن این عناصر ایجاد می شود جریان یافته و پیوسته تعالی و تكامل سازمان را فراراه خود قرار می دهد:

* انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه، نوآوری
* سازو كار: قوانین، مقررات و روشها، سازوكارهای بهبود و رشد، سازوكارهای ارزش گذاری و مالی
* ابزار: نرم افزار، سخت افزار، شبكه و ارتباطات
* ساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی

زمینه های فناوری اطلاعات

امروزه معنای اصطلاح «فناوری اطلاعات» بسیار وسیع شده است و بسیاری از جنبه های محاسباتی و فناوری را دربر می گیرد و نسبت به قبل شناخت این اصطلاح آسان تر شده است. چتر فناوری اطلاعات تقریباً بزرگ است و بسیاری از زمینه ها را پوشش می دهد. متخصصین فناوری اطلاعات وظایف متنوعی دارد، از نصب برنامه های کاربردی تا طراحی شبکه های پیچیده رایانه ای و پایگاه داده های اطلاعاتی. چندی از زمینه های فعالیت متخصصین فناوری اطلاعات می تواند موارد زیر باشند:

* مدیریت اطلاعات
* پیاده سازی شبکه های رایانه ای
* مهندسی رایانه
* طراحی سیستم های پایگاه داده
* مدیریت سیستم های اطلاعاتی
* سیستم های اطلاعاتی مدیریت
* مدیریت سیستم ها

فناوری اطلاعات در دانشگاه های ایران

در بیشتر کشورها این دانش در دانشگاه ها با عنوان رشته «فناوری اطلاعات» (Information Technology) شناخته می شود، در حالیکه در ایران بر اساس تصمیم سازمان آموزش عالی کشور عنوان «مهندسی فناوری اطلاعات» برای این رشته بکار برده میشود و رشته ای با عنوان فقط «فناوری اطلاعات» وجود ندارد.[نیاز به ذکر منبع] همچنین رشتهٔ میان رشته ای دیگری با عنوان رشته «مدیریت فناوری اطلاعات» در دانشگاه های ایران و دیگر کشورها وجود دارد که از ترکیب دو رشته «مدیریت» و «فناوری اطلاعات» به وجود آمده است. رشته مهندسی فناوری اطلاعات به چگونگی سازماندهی و ساماندهی داده ها می پردازد و رشته مدیریت فناوری اطلاعات به چگونگی تدوین سیستم و استفاده از داده ها می پردازد. هرکدام از این رشته ها دارای گرایش های ویژه خود هستند که در دانشگاه های ایران به شرح زیر اند:

گرایشهای رشته مهندسی فناوری اطلاعات:

* تجارت الكترونیكی
* سیستم های چندرسانه ای
* مدیریت سیستم های اطلاعاتی
* امنیت اطلاعات
* شبكه های كامپیوتری
* مهندسی فناوری اطلاعات (IT)

گرایشهای رشته مدیریت فناوری اطلاعات:

* مدیریت منابع اطلاعاتی
* سیستم های اطلاعات پیشرفته
* نظام كیفیت فراگیر